کد مطلب:2245 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چگونه مي توان به فنّ بيان عالي دست يافت؟

سخنوران معتقدند كه خطابه همچون فنون و علوم بشري، اصول و ضوابطي دارد كه هركس بتواند با دقّت كافي اصول و قواعد فنّ خطابه را به كار بگيرد، خطيب ماهري مي شود. مي گويند: ارسطو واضع فنّ خطابه بود ولي خودش خطيب و سخنور نبود. سخنور كسي است كه اسلوب خطابه را در سخنراني هايش مراعات كند.

رسيدن به مقصد اصلي و اعلا در سخنوري به سادگي امكان پذير نيست بلكه به تمرين بسيار و اطلاعات وسيع و استقامت نياز دارد. راه هاي دست يابي به اين هدف عالي را مي توان در چند موضوع خلاصه كرد:

الف) استعداد ذاتي:

خطيب موفق كسي است كه به طور طبيعي، آهنگي جالب، بياني فصيح و حنجره اي گرم وگيرا داشته باشد. مخارج حروف را صحيح ادا كند. گرفتار لكنت زبان و سردي بيان نشود. دلي پرسوز و سر پر شور و قلب پاك داشته باشد. به زيبايي منظر و حضور ذهن قوي و هوش سرشار آراسته باشد. چنين فردي با تمرين مي تواند به قلّه بلند خطابه دست بيابد.

ب) مطالعة سخنان اديبان.

سخنران نخست بايد گفتار اديبان و سخنوران زبردست را مطالعه نمايد تا اسرار فصاحت و بلاغت را در كلام آن ها بيايد و تعبيرات زيبا و نغز را دريابد و شيوة به كارگيري الفاظ و روش خوب و زيباي آن را بشناسد.

بسياري از گويندگان معروف، در آغاز از سخنراني هاي مكتوب ديگران بهره مي جستند تا زمينة ذهي خود را براي تدوين سخنراني آماده سازند.

ج) تسلط بر نفس:

خطيب بايد خود را براي تحمل شدايد آماده سازد و در مقابل اشكالات و اعتراضات و احياناً تمسخر ها صبور و بردبار باشد و از سخنراني دلسر نشود.

د) رياضت و تمريم مداوم:

ديده نشده است كه سخنراني در شروع امر عيوب زيادي نداشته باشد؛ از لكنت زبان گرفته تا نارسايي بيان و فقدان الفاظ و جملات. تمامي سخنرانان اين گونه عيوب را داشته اند ولي كم كم برطرف شده است.

5) جرأت و اعتماد به نفس:

ترس و دلهره و عدم اعتماد به نفس از عوامل بازدارنده از سخنور شدن است. اگر كسي بخواهد سخنور خوبي بشود، بايد با تمرين و سخن گفتن در برابر مردم و در اجتماعات، ترس و دلهره را از خود بزدايد.

و) معلومات و محفوظات لازم:

سخنران بايد هر چه مي تواند بر محفوظات خود بيافزايد. اشعار زيبا و مناسب، سخنان نغز و شيوا از بزرگاني مانند سعدي و حفظ احاديث و ايات مناسب با موضوع بحث را در حافظه داشته باشد تا سخنراني او از جذّابيّت خاصّي برخوردار باشد.[22]

[22] محمد باقر شريعتي سبزواري، دربارة سخن و سخنوري، ص 62 به بعد، با تلخيص.